تبیان، دستیار زندگی
كتابخانه دیجیتالی ارم، مجموعه عظیمی از اطلاعات کتاب‌شناختی، شامل 22 میلیون رکورد اطلاعاتی‌، اطلاعات بیش از شش میلیون نویسنده به همراه زندگی‌نامه کامل آن‌ها‌ و مجموعه مشخصات قطعات الکترونیکی CapsXpert بزرگ‌ترین بانك اطلاعاتی مجازی در عرصه كتابداری را فراهم
بازدید :
زمان تقریبی مطالعه :

اطلاعات 6 ميليون نويسنده در كتابخانه ديجيتالي ارم
عباس ریاضی

كتابخانه ديجيتالي ارم، مجموعه عظيمي از اطلاعات کتاب‌شناختي، شامل 22 ميليون رکورد اطلاعاتي‌، اطلاعات بيش از شش ميليون نويسنده به همراه زندگي‌نامه کامل آن‌ها‌ و مجموعه مشخصات قطعات الکترونیکی CapsXpert بزرگ‌ترين بانك اطلاعاتي مجازي در عرصه كتابداري را فراهم كرده است.

مدير كتابخانه ديجيتال ارم در گفت و گو با خبرگزاري كتاب ايران(ايبنا)، با بيان اين مطلب خاطرنشان كرد: کتابخانه‌ها با پيشرفت صنعت رایانه و ظهور فناوری‌های نوین اطلاعاتی و ارتباطی مانند دیگر جنبه‌های زندگی ما دستخوش تحول عظیمی شده‌اند که در محتوا و نيز نحوه دسترسی و استفاده از منابع، کاملاً محسوس است. با ورود این فناوری‌ها، کتابخانه‌ها به دو شکل سنتی و نوین تقسیم شده‌اند.

عباس رياضي افزود: در شکل سنتی کتابخانه‌ها دارای یک محیط فیزیکی و چاردیواری‌اند که اسناد به شکل کاغذی محصور است و تنها با مراجعه حضوری می‌توان از آن‌ها استفاده كرد. بنابراین ما با مشکلاتی چون نیاز به فضای فیزیکی کمابیش بزرگ، محدودیت زمان دسترسی، نیاز به مراجعه حضوری، فرسودگی منابع،  درکتابخانه‌های دیجیتال، دسترسی به صورت 7x24 (یعنی بیست و چهار ساعت شبانه روز و هفت روز هفته)، بدون نیاز به فضای فیزیکی از هر نقطه‌ جهان امکان‌پذیر است. همچنين امکان دسترسی بیش از یک نفر به منبع در لحظه خاص، عدم فرسودگی منابع، تسهیل در جست‌وجو در ميان میلیون‌ها مطلب در کسری از زمان با بیشترین کارایی و انعطاف‌پذیری و صرفه جویی در هزینه‌ها از ديگر مزاياي كتابخانه ديجيتال است  دشواری جست‌وجو برای یافتن منبع مورد نظر و یا یک مطلب خاص در کتاب، محدودیت در تولید، اتلاف منابع طبیعی  کاغذ، تکثیر و انتشار و ... روبه‌رویم.

رياضي خاطرنشان كرد: در شکل نوین کتابخانه‌ها، به لطف فناوری از این محدودیت‌ها خبری نیست. درکتابخانه‌های دیجیتال، دسترسی به‌صورت 7x24 (یعنی بیست و چهار ساعت شبانه روز و هفت روز هفته)، بدون نیاز به فضای فیزیکی از هر نقطه‌ جهان امکان‌پذیر است. همچنين امکان دسترسی بیش از یک نفر به منبع در لحظه خاص، عدم فرسودگی منابع، تسهیل در جست‌وجو در ميان میلیون‌ها مطلب در کسری از زمان با بیشترین کارایی و انعطاف‌پذیری و صرفه‌جویی در هزینه‌ها از ديگر مزاياي كتابخانه ديجيتال است. مدير كتابخانه ديجيتال ارم درباره تفوت سه اصطلاح كتابخانه مجازي، ديجيتال و الكترونيك گفت: کتابخانه الکترونیک دارای مواد، منابع و خدمات الکترونیکی است. مواد الکترونیکی تمام منابع دیجیتالی و نیز تمام مواردي که برای استفاده از آن نیاز به الکتریسیته باشد را شامل مي‌شود. بنابراین، اصطلاح کتابخانه الکترونیکی به تمام منابعی که می‌توان آن‌ها را در یک کتابخانه دیجیتال نگهداری کرد، اطلاق مي‌شود.

اصطلاح کتابخانه دیجیتال به کتابخانه‌ای اشاره دارد که منابع و خدمات آن از نوع دیجیتال باشد. منابع دیجیتالی به موادی گفته شود که به‌وسیله تجهیزات و شبکه‌های دیجیتالی (باینری) ذخیره، پردازش و یا انتقال داده شوند. خدمات دیجیتال نیز به صورت دیجیتالی بر روی شبکه‌های رايانه‌اي ارایه می‌شود.

کتابخانه‌های دیجیتال و الکترونیکی اگر تنها به صورت مجازی و در  اصطلاح کتابخانه دیجیتال به کتابخانه‌ای اشاره دارد که منابع و خدمات آن از نوع دیجیتال باشد. منابع دیجیتالی به موادی گفته شود که به‌وسیله تجهیزات و شبکه‌های دیجیتالی (باینری) ذخیره، پردازش و یا انتقال داده شوند. خدمات دیجیتال نیز به صورت دیجیتالی بر روی شبکه های رايانه‌اي ارایه می‌شود  محیط سایبر فعالیت کنند، مجازی ناميده مي‌شوند.

رياضي، در معرفي كتابخانه ديجيتال ارم افزود: شرکت ارتباطات رایانه مصباح سال 1380 فعالیت خود را در حوزه محتوا و فناوری‌های دیجیتال آغاز كرد و کتابخانه دیجیتال آن با نام ارم نیز یکی از این زنجیره فعالیت‌ها به شمار می‌رود که با هدف تامین منابع علمی مورد نیاز جامعه دانشگاهی و آموزشی کشور در قالب کتاب‌های الکترونیکی تمام متن(Full Text) از ناشران برجسته دنیا و در حوزه‌های مختلف در قالب وب سایتی با همین نام راه‌اندازی شد.

وي خاطرنشان كرد: اكنون كتابخانه ديجيتال ارم بيش از 70 هزار عنوان كتاب استاندارد از يك هزار ناشر دنيا را درخود جاي داده كه تا اواخر پاییز امسال به 100هزار عنوان مي‌رسد.

رياضي در تشريح امكانات وب سايت كتابخانه ديجيتال ارم گفت: در بخش جست‌وجو و بازیابی اطلاعات، امكان‌هايي چون جست‌وجوی فوری همراه با امکان پیشنهاد کلمه کلیدی، جست‌وجوی پیشرفته در اطلاعات کتاب‌شناختی، جست‌وجوی تمام متن، جست‌وجو در متن تمام کتاب‌های مجموعه و  جست‌وجوی موضوعی بر اساس رده‌بندی کنگره در اختيار كاربر قرار دارد. امکان مطالعه آنلاین کتاب‌ها و تورق آن‌ها بدون نیاز به دانلود، خرید الکترونیکی، نمايش کليه اطلاعات کتاب‌شناختي ‌اصلي و رده‌بندي استاندارد کنگره و ديويي از ديگر خدمات خاص اين كتابخانه است.

وي افزود: از ديگر فعاليت‌هاي كتابخانه در  در شكل نوين كتابخانه‌ها در قالب ديجيتال به كمك فناوري اطلاعات از محدوديت‌هاي كتابخانه‌هاي سنتي چون اتلاف منابع طبيعي و دشواري جست‌وجوي مطالب خبري نيست  بخش محتوا می‌توان به

مجموعه عظيم اطلاعات کتاب‌شناختي شامل 22 ميليون رکورد اطلاعاتي‌، اطلاعات بيش از شش ميليون نويسنده به همراه زندگي‌نامه کامل آن‌ها‌، بهره‌مندی از مجموعه مشخصات قطعات الکترونیکی CapsXpert و در آینده‌ای نزدیک مجلات الکترونیکی اشاره کرد. تلاش كرده‌ايم، در كنار ارایه یک بسته کامل از محتوا و ابزار مورد نیاز یک کتابخانه دیجیتال، کل چرخه دیجیتال‌سازی کتابخانه‌ها و مراکز اسناد کاغذی و پیاده‌سازی کتابخانه دیجیتال را ارایه دهیم.

رياضي خاطرنشان كرد: خوشبختانه گرایش امیدوارکننده‌ای به سمت راه‌اندازی کتابخانه‌های دیجیتال، الکترونیکی و مجازی در كشور ايجاد شده که می‌توان از آن به عنوان یک موج علمی- فرهنگی مثبت یاد کرد. امروز، تقریباً هر سازمانی در پی راه اندازی کتابخانه دیجیتال سازمانی است و در حد توان، منابع الکترونیکی موجود خود را برای دسترسی آزاد عموم و یا کارکنان بر روی شبکه داخلی و  اینترنت قرار می‌دهد و یا حتی منابع مورد نیاز خود را از طریق اسکن نسخه‌های کاغذی، خرید اقلام الکترونیکی و یا اشتراک گرفتن از منابع علمی معتبر تامین می‌کند.